Vrijheid om te spreken: waarom het zo belangrijk is

29/11/2025 - Floris Pos

“Het is mijn vrijheid, dus ik bepaal zelf.” Het is een zin die je vaak hoort in discussies over klimaat, vaccinaties, sociale media of gedrag in de openbare ruimte. Vrijheid wordt dan gepresenteerd als een soort persoonlijk bezit. Maar klopt dat beeld wel?

Mag ik nog iets zeggen?

Soms voelt het alsof we steeds minder mogen zeggen. Alsof je drie keer moet nadenken voordat je iets zegt, omdat je bang bent dat iemand boos wordt. Maar dit is Nederland, een vrij land. En vrijheid betekent juist dat je mag zeggen wat je denkt. Je mag je gevoelens uiten, zonder dat iemand meteen zegt: “Dat mag je niet vinden.”

Vrijheid van meningsuiting hoort erbij

Liberalen geloven dat vrijheid van meningsuiting heel belangrijk is. Het is niet zomaar iets, het is de basis van een vrije samenleving. Je mag twijfelen, je mag kritiek hebben, je mag anders denken dan anderen. Je hoeft niet altijd perfect te praten of het juiste te zeggen. Zolang je geen haat verspreidt, mag je denken en praten zoals jij bent.

Wat als ik het anders voel?

Steeds vaker hoor je mensen zeggen: “Dat kun je beter niet zeggen, iemand kan zich aangevallen voelen.” Of: “Dat is kwetsend.” Of: “Je zegt iets wat niet past bij deze tijd.” Maar wat als dat gewoon is wat ik voel? Wat als ik me zorgen maak, iets niet begrijp, of iets zie veranderen waar ik iets van wil zeggen? Moet ik dan mijn mond houden?

Vrijheid is soms rommelig

Vrijheid is soms een beetje chaotisch. Mensen maken fouten, zeggen gekke dingen, of denken anders dan jij. Maar dat hoort erbij. Een vrije samenleving is niet stil. Een vrije samenleving is juist luid en vol verschillende stemmen. Als je mensen het zwijgen oplegt, leer je niets. Als iedereen hetzelfde moet denken, word je dommer, niet slimmer. Door verschil en debat kom je juist verder.

Respect en ruimte

Liberalen zeggen: respect en vrijheid kunnen prima samen. Je mag zeggen wat je denkt, zolang je niemand bewust pijn doet. Je mag iets stom vinden, of lastig, of vreemd. Je mag kritisch zijn op veranderingen of regels. Dat mag jij, en dat mag ik. Zonder dat we elkaar meteen boos maken of veroordelen.

Laat mij praten

Laten we ruimte geven aan verschillen. Laten we naar elkaar luisteren, niet weglopen of boos worden. Want een vrij land bestaat niet uit stilte, maar uit duizenden stemmen die samenleven. Ook als ze het niet altijd met elkaar eens zijn. Laat mij praten. Laat mij voelen. Laat mij vrij zijn.

Zoals John F. Kennedy ooit zei:

“Het doel van de vrijheid is niet om te doen wat we willen, maar om te kunnen worden wie we willen.”